Charakterystyka ogólna

OGÓŁNA CHARAKTERYSTYKA GMINY

Gmina Książki znajduje się w północno – wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, w powiecie wąbrzeskim. Ogólna powierzchnia obszaru gminy wynosi 8619 ha. Należy do najmniejszych gmin województwa i jest pod tym względem wraz z Gminą Dębowa Łąka najmniejszą gminą powiatu wąbrzeskiego. Gmina Książki sąsiaduje z gminami: Dębowa Łąka (powiat wąbrzeski), Radzyń Chełmiński, Świecie nad Osą (powiat grudziądzki), Jabłonowo Pomorskie, Bobrowo (powiat brodnicki). Siedziba władz gminy znajduje się w miejscowości Książki, w której mieści się większość instytucji . Na terenie wiejskiej gminy Książki znajduje się 9 miejscowości, a pod względem administracyjnym wydzielono 8 sołectw: Blizno, Blizienko, Brudzawki, Książki, Łopatki, Szczuplinki, Osieczek oraz Zaskocz. Głównym walorem gminy jest jej malownicze położenie pośród kilku jezior, nieskażone środowisko wodne i powietrze, na co wpływa brak dużych ośrodków przemysłowych i zakładów produkcyjnych oraz fakt posiadania sieci kanalizacyjnej obejmującej najgęściej zabudowaną część gminy jaką jest centrum wsi gminnej Książki. Grunty wysokiej klasy wykorzystywane są rolniczo, natomiast grunty klas V i VI są sukcesywnie zalesiane przez właścicieli prywatnych. Takie walory mogą sprzyjać inwestycjom o charakterze turystycznym i rekreacyjnym.

 

   

Gmina	Pow. w km2	sołectwa	miejscowości
Książki	86,19	8	9

 

Ochrona zdrowia

Na terenie gminy działa jeden Samodzielny Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej w którym mieści się: poradnia dziecięca, medycyna rodzinna, ginekolog i położnictwo, rehabilitacja, stomatolog oraz apteka. Zatrudnionych jest 2 lekarzy, 4 pielęgniarki, 1 ginekolog, 1 stomatolog, 1 pomoc stomatologiczna,1 rehabilitant. Po godzinach otwarcia Samodzielnego Gminnego Zakładu Opieki Zdrowotnej obowiązki przejmuje przychodnia w Wąbrzeźnie. W Szkole Podstawowej i Przedszkolu w Książkach również mieści się gabinet medycyny szkolnej i gabinet stomatologiczny,.

Kultura i sport

Na terenie Gminy działa Gminny Ośrodek Kultury w Książkach w którym działają następujące grupy aktywne: Książkowianka, Skowronki, Szkółka gry na gitarze, Kabaret "Trzy po Trzy", Grupa Cyrkowa "Fokus - Pokus", Klub rękodzieła artystycznego "Węzełek", Sekcja turystyczna "Pędziwiatr", Aerobik, Wokalistki, Klub Seniora. Na terenie gminy działają również 4 jednostki OSP oraz Sportowy Klub Zryw. Koła Łowieckie posiadają grunty na terenie całej gminy. Poza tym Gmina współpracuje z organizacją realizującą zadania publiczne, którą jest Gminny Klub Sportowy „ZRYW Książki” Działalność miejscowych firm sprzyja integracji środowiska przedsiębiorców z władzami samorządowymi i zachęca do wspólnego poszukiwania rozwiązań problemów lokalnej społeczności.

Atrakcje turystyczne

• Grodzisko wczesnośredniowieczne położone w miejscowości Osieczek

Grodzisko położone jest nad jeziorem Wielkim w Osieczku, usytuowane w dnie rynny subglacjalnej o szerokości 500 m, bezpośrednio w sąsiedztwie zbocza o wysokości 10 m i nachyleniu 8°. Grodzisko jednoczłonowe, w kształcie regularnego owalu o powierzchni około 5.000 m2 ; jego wymiary mierzone u podstawy wału wynoszą 80 x 85 m.

• Park podworski położony w miejscowości Zaskocz

Park położony jest przy drodze powiatowej Książki – Myśliwiec – Wąbrzeźno o powierzchni 3,18 ha. Szczątki parku znajdują swój rodowód związany z rodziną Zakrzewskich właścicielami majątku od 1805 r. , za sprawą których zbudowano dwór.  

• Kościół p.w. Św. Katarzyny Aleksandryjskiej położony w miejscowości Osieczek

Kościół usytuowano we wschodniej części wsi przy drodze z Wąbrzeźna do Kruszyn. Otoczony ze wszystkich stron cmentarzem przykościelnym, od strony południowej budynek plebanii. Wzniesiony w I połowie XIV wieku. Gruntowna przebudowa kościoła miała miejsce w 1618 roku z inicjatywy ówczesnych właścicieli wsi, rodziny Działyńskich. Ponownie kościół został uposażony w 1640 r. przez Stanisław Działyńskiego. W XIX wieku do korpusu dobudowano prezbiterium, przebudowano wieżę i zakrystię. Na przełomie XIX i XX wieku obmurowano wieżę i dodano jej nowy hełm. W 1956 r. kościół odnawiano.

Formy ochrony przyrody

    Bardzo interesującym obiektem przyrodniczym na terenie gminy Książki są ulegające degradacji potorfia. Znajduje się one w południowej i północno -wschodniej części gminy Książki. Z płazów i gadów spotyka się żabę jeziorkową, żabę moczarową, ropuchę szarą i zieloną, kumaka nizinnego, traszkę grzebieniasta i zwyczajną, zaskrońca. Ptaki reprezentowane są przez kilkadziesiąt gatunków, z których należy wymienić: żurawia, dudka, świerszczaka, derkacza, remiza i świergotka łąkowego. Torfowisko stanowi także miejsce bytowania, żerowania i rozrodu wielu gatunków zwierząt łownych. Jedną z największych atrakcji przyrodniczych gminy jest zabytkowa aleja igliczni trójcierniowej, na poboczach drogi powiatowej Brudzawy – Wąbrzeźno w miejscowości Osieczek. Jest to największe na terenie województwa kujawsko – pomorskiego skupisko 121 drzew tego gatunku, będących pomnikami przyrody. Powierzchnię terenu urozmaicają również wklęsłe formy rzeźby terenu takie jak jeziora (np. Wielkie, Łopatki, Blizno). Pod względem hydrograficznym obszar gminy leży w zlewni rzeki Osy. Prawie cały teren odwadniany jest przez Kanał Siciński w kierunku północno - wschodnim do Lutryny stanowiący prawy dopływ Osy. Południowa część gminy odwadniana jest przez Dużą Bachę także w kierunku Lutryny . Obszar gminy Książki jest umiarkowanie zasobny w wody powierzchniowe. Na terenie gminy znajduje się 6 jezior o powierzchni przekraczającej 1,00 ha.  

Jezioro	Powierzchnia (ha)	Objętość wody (tys.m3)	Głębokość maksymalna
Blizno	49,2 ha (53,23)	3228,1	12.2
Wielkie	30,2 ha (35,30)	701,0	4,0
Praczka	10,7ha (6,87)	267,5	b.d
Szynwaldzkie	10,0ha (10,22)	250,0	b.d.
Łopatki	8,7ha (8,34)	220,0	b.d.
Jaśmirek	2.2ha	44,0	b.d.