Charakterystyka ogólna

Ogólna charakterystyka Gminy

Gmina Książki znajduje się w północno – wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, w powiecie wąbrzeskim. Powierzchnia gminy wynosi 86,20 km2 i liczy około 4090 mieszkańców.  Jest to trzecia pod względem wielkości gmina wchodząca w skład powiatu wąbrzeskiego, która od kilku lat prężnie się rozwija stając się doskonałym miejscem do życia i wypoczynku. Gmina Książki sąsiaduje z gminami: Dębowa Łąka (powiat wąbrzeski), Radzyń Chełmiński, Świecie nad Osą (powiat grudziądzki), Jabłonowo Pomorskie, Bobrowo (powiat brodnicki). Siedziba władz gminy znajduje się w miejscowości Książki, w której mieści się większość instytucji . Na terenie wiejskiej gminy Książki znajduje się 9 miejscowości, a pod względem administracyjnym wydzielono 8 sołectw: Blizno, Blizienko, Brudzawki, Książki, Łopatki, Szczuplinki, Osieczek oraz Zaskocz. Powierzchnię terenu urozmaicają również wklęsłe formy rzeźby terenu takie jak jeziora (np. Wielkie, Łopatki, Blizno). Pod względem hydrograficznym obszar gminy leży w zlewni rzeki Osy. Prawie cały teren odwadniany jest przez Kanał Siciński w kierunku północno – wschodnim do Lutryny stanowiący prawy dopływ Osy. Południowa część gminy odwadniana jest przez Dużą Bachę także w kierunku Lutryny . Głównym walorem gminy jest jej malownicze położenie pośród sześciu jezior o powierzchni przekraczającej 1,00 ha. Nad trzema największymi jeziorami utworzono Centra Aktywnego Wypoczynku i Sportów Wodnych. Grunty wysokiej klasy wykorzystywane są rolniczo, natomiast grunty klas V i VI są sukcesywnie zalesiane przez właścicieli prywatnych. Takie walory sprzyjają inwestycjom o charakterze turystycznym i rekreacyjnym, które są sukcesywnie realizowane i cieszą się dużym zainteresowaniem.

Ochrona zdrowia

Na terenie gminy działa jeden Samodzielny Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej, który świadczy usługi: podstawowej opieki zdrowotnej, fizykoterapii, stomatologii. W budynku SGZOZ znajduje się również Punkt Apteczny. Po godzinach otwarcia Samodzielnego Gminnego Zakładu Opieki Zdrowotnej obowiązki przejmuje przychodnia w Wąbrzeźnie. W Szkole Podstawowej i Przedszkolu w Książkach również mieści się gabinet medycyny szkolnej i gabinet stomatologiczny.

Kultura i sport

Na terenie gminy działa Gminny Ośrodek Kultury w Książkach, w którym działają następujące grupy aktywne: Książkowianka, Klub Seniora, Klub rękodzieła artystycznego „Węzełek, Kółko Plastyczne, Szkółka gry na gitarze, Grupa Cyrkowa „Fokus – Pokus, Aerobik. Na terenie gminy działają również 4 jednostki OSP oraz Gminny Klub Sportowy „Zryw Książki”. Koła Łowieckie posiadają grunty na terenie całej gminy. Poza tym Gmina współpracuje z organizacjami realizującymi zadania publiczne, którymi są: Gminny Klub Sportowy „ZRYW Książki” oraz Stowarzyszenie Wspólnie Możemy Więcej. Działalność miejscowych firm sprzyja integracji środowiska przedsiębiorców z władzami samorządowymi i zachęca do wspólnego poszukiwania rozwiązań problemów lokalnej społeczności.

Atrakcje turystyczne

1. Grodzisko wczesnośredniowieczne położone w miejscowości Osieczek Grodzisko położone jest nad jeziorem Wielkim w Osieczku, usytuowane w dnie rynny subglacjalnej o szerokości 500 m, bezpośrednio w sąsiedztwie zbocza o wysokości 10 m i nachyleniu 8°. Grodzisko jednoczłonowe, w kształcie regularnego owalu o powierzchni około 5.000 m2 ; jego wymiary mierzone u podstawy wału wynoszą 80 x 85 m.
2. Park podworski położony w miejscowości Zaskocz Park położony jest przy drodze powiatowej Książki – Myśliwiec – Wąbrzeźno o powierzchni 3,18 ha. Szczątki parku znajdują swój rodowód związany z rodziną Zakrzewskich właścicielami majątku od 1805 r. , za sprawą których zbudowano dwór.
3. Kościół p.w. Św. Katarzyny Aleksandryjskiej położony w miejscowości Osieczek Kościół usytuowano we wschodniej części wsi przy drodze z Wąbrzeźna do Kruszyn. Otoczony ze wszystkich stron cmentarzem przykościelnym, od strony południowej budynek plebanii. Wzniesiony w I połowie XIV wieku. Gruntowna przebudowa kościoła miała miejsce w 1618 roku z inicjatywy ówczesnych właścicieli wsi, rodziny Działyńskich. Ponownie kościół został uposażony w 1640 r. przez Stanisław Działyńskiego. W XIX wieku do korpusu dobudowano prezbiterium, przebudowano wieżę i zakrystię. Na przełomie XIX i XX wieku obmurowano wieżę i dodano jej nowy hełm. W 1956 r. kościół odnawiano.
4. Aleja igliczni trójcierniowej Jedną z największych atrakcji przyrodniczych gminy jest zabytkowa aleja igliczni trójcierniowej, na poboczach drogi powiatowej Brudzawy – Wąbrzeźno w miejscowości Osieczek. Jest to największe na terenie województwa kujawsko – pomorskiego skupisko 119 drzew tego gatunku, będących pomnikami przyrody.
5. Formy ochrony przyrody Bardzo interesującym obiektem przyrodniczym na terenie gminy Książki są ulegające degradacji potorfia. Znajduje się one w południowej i północno -wschodniej części gminy Książki. Z płazów i gadów spotyka się żabę jeziorkową, żabę moczarową, ropuchę szarą i zieloną, kumaka nizinnego, traszkę grzebieniasta i zwyczajną, zaskrońca. Ptaki reprezentowane są przez kilkadziesiąt gatunków, z których należy wymienić: żurawia, dudka, świerszczaka, derkacza, remiza i świergotka łąkowego. Torfowisko stanowi także miejsce bytowania, żerowania i rozrodu wielu gatunków zwierząt łownych.
6. Nad trzema największymi jeziorami utworzono Centra Aktywnego Wypoczynku i Sportów Wodnych, dostosowane dla odwiedzających i  wyposażone w bogatą infrastrukturę m.in. w miasteczka wodne, sprzęt wodny. Przy nadbrzeżach jezior zlokalizowane są pomosty, gdzie można skorzystać ze sprzętów do pływania (kajaki, rowery wodne, łódki, żaglówki). Ośrodki umożliwiają także organizację kolonii, biwaków, imprez integracyjnych, zielonych szkół. Teren ośrodków jest zagospodarowany w: boisko do gry w piłkę siatkową, bogato wyposażony plac zabaw, dmuchane place zabaw, stoły do gry w tenisa stołowego, miejsce na ognisko, parking, pole namiotowe, pole campingowe oraz dostęp do pełnego węzła sanitarnego i energii elektrycznej.

Rozwijające się życie społeczne zawdzięcza się szerokiej działalności Stowarzyszeń, Kół gospodyń wiejskich, Gminnemu Ośrodkowi Kultury, Ochotniczych Straży Pożarnych, które przy wsparciu gminy integrują mieszkańców, a także podtrzymują tradycje regionalne. W kalendarz gminy wpisują się imprezy cykliczne w tym: Bieg Mikołajkowy, Rajd Rowerowy, festyny i koncerty organizowane głównie w Centrum Aktywnego Wypoczynku. W gminie znajduje się szkoła podstawowa, przedszkole, klub dziecięcy, kluby seniora, nowoczesne place zabaw. W centrum miejscowości Książki zlokalizowany jest wyjątkowy park przyrodniczo-edukacyjny będący idealnym miejscem do kontemplacji przyrody, odpoczynku i aktywnego spędzania czasu. Strategią gminy jest podejmowanie szerokich działań celem pozyskania środków dotacyjnych z przeznaczeniem na realizację własnych inwestycji oraz pozyskanie inwestorów zewnętrznych. Ze względu na walory przyrodnicze i kulturowe znaczącą perspektywą dla gminy jest rozwój turystyki, agroturystyki, bazy noclegowej, budownictwa jednorodzinnego oraz utrzymanie ekologii w środowisku naturalnym.